Áp dụng sản xuất sạch hơn - Xu hướng tất yếu cho sự phát triển bền vững

Kết quả mang lại có thể “đong đếm” qua kinh phí tiết kiệm

Có thể hiểu rằng, SXSH là cải tiến liên tục quá trình sản xuất công nghiệp, sản phẩm và dịch vụ để giảm sử dụng tài nguyên thiên nhiên, phòng ngừa ô nhiễm không khí, nước và đất, giảm phát sinh chất thải tại nguồn, giảm thiểu rủi ro cho con người và môi trường. Đối với quá trình sản xuất, SXSH bao gồm tiết kiệm nguyên vật liệu, năng lượng, loại trừ các nguyên liệu độc của các dòng thải trước khi ra khỏi quá trình sản xuất. Đối với sản phẩm, SXSH làm giảm ảnh hưởng trong toàn bộ vòng đời của sản phẩm, từ khâu chế biến nguyên liệu đến khâu thải bỏ cuối cùng.

Những năm gần đây, nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp nên việc áp dụng SXSH trong toàn ngành công nghiệp trên địa bàn tỉnh bắt đầu có sự chuyển biến tích cực. Hầu hết các doanh nghiệp, cơ sở đã nhận biết được lợi ích của việc áp dụng SXSH trong quá trình sản xuất, góp phần tiết kiệm năng lượng, giảm ô nhiễm môi trường. Theo kết quả khảo sát, đánh giá hiện trạng nhận thức và áp dụng SXSH tại các cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh do Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp (KC&TVPTCN) thực hiện thì có 88,1% cơ sở nhận thức được lợi ích của việc áp dụng SXSH, trong đó có 72,7% cơ sở áp dụng SXSH vào trong sản xuất. Từ kết quả phân tích trên cho thấy, các cơ sở đã nhận thức được lợi ích việc áp dụng SXSH vào trong sản xuất. Trong đó, hiệu quả giảm ô nhiễm môi trường được các cơ sở quan tâm nhiều nhất.

Một trong những đơn vị thực hiện tốt việc áp dụng SXSH là Công ty CP Thực phẩm Bích Chi. Ông Phạm Thanh Bình - Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP Thực phẩm Bích Chi cho biết: “Những năm gần đây, Ban lãnh đạo công ty đã xây dựng chiến lược sử dụng năng lượng tiết kiệm ngay từ khi lên kế hoạch tái tạo lại nhà xưởng, đổi mới máy móc thiết bị, đưa ra các giải pháp tiết kiệm năng lượng cụ thể cho từng khu sản xuất. Thành lập tổ kiểm soát sử dụng điện - nước - hơi và ban hành các quy định sử dụng tiết kiệm và hiệu quả; đồng thời tuyên truyền cụ thể cho từng cán bộ, nhân viên trong công ty ý thức rõ về các hành vi sử dụng tiết kiệm năng lượng”.

Bên cạnh đó, công ty còn đưa ra nhiều giải pháp hiệu quả như: thiết kế nhà xưởng theo hướng tận dụng được ánh sáng tự nhiên, bố trí hợp lý hệ thống đèn chiếu sáng theo từng khu vực máy, khu vực sản xuất, tính đủ công suất chiếu sáng công cộng, lắp đặt các đèn compact tiết kiệm điện, sắp xếp giờ tắt mở hợp lý. Đổi mới hệ thống phân phối điện hạ áp, chọn lắp đặt các thiết bị có công suất phát nhiệt thấp, được vệ sinh bảo trì định kỳ. Lắp đặt đủ công suất bù phản kháng cho toàn bộ hệ thống và lập kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng máy móc thiết bị nhà xưởng.

Trong quá trình đổi mới máy móc, công nghệ, Công ty CP Thực phẩm Bích Chi cũng lắp đặt biến tần cho máy sấy khuôn, lắp đặt máy tráng bánh hiệu suất cao, đầu tư hệ thống thu hồi nước ngưng. Tổng kinh phí đầu tư hơn 10 tỷ đồng. Việc đổi mới thiết bị trong sản xuất giúp công ty tiết kiệm được số tiền tương đương 2,5 - 3 tỷ đồng/năm, đồng thời giảm được lượng lớn các chất gây ô nhiễm ra môi trường.

Sức lan tỏa mạnh mẽ

Ngoài Công ty CP Thực phẩm Bích Chi, có thể kể thêm các trường hợp điển hình khác trong việc áp dụng hiệu quả các giải pháp SXSH như: Doanh nghiệp tư nhân Vĩnh Thới, Công ty CP Thủy sản Trường Giang, Công ty CP Xuất nhập khẩu Y tế Domesco... Đây là những doanh nghiệp điển hình và duy trì tốt việc áp dụng SXSH trong sản xuất.

Hiệu quả rõ nhất của các mô hình là động lực rất quan trọng để ngày càng có nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh áp dụng SXSH vào quá trình sản xuất của họ. Bằng cách chủ động rà soát công nghệ, quy trình sản xuất, áp dụng các giải pháp đơn giản, tiết kiệm đầu vào, cải thiện điều kiện làm việc. Các đơn vị này được tư vấn đánh giá hiệu quả SXSH theo các tiêu chí cụ thể như: giảm phát thải, nguyên liệu đầu vào.

Theo khảo sát của Trung tâm KC&TVPTCN, mức độ nhận thức và áp dụng SXSH của các cơ sở ngành sản xuất công nghiệp tính đến hết năm 2015 đều vượt so với mục tiêu đặt ra trong kế hoạch SXSH trong công nghiệp giai đoạn 2011 – 2015 trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp. Ngoài ra, hướng đến năm 2020, mục tiêu toàn tỉnh sẽ có khoảng 50% doanh nghiệp nhận thức được lợi ích của việc áp dụng SXSH và 25% cơ sở áp dụng SXSH vào sản xuất.

Để thúc đẩy hoạt động SXSH trên địa bàn tỉnh, giúp cho nhiều cơ sở biết và tiếp cận với các hoạt động SXSH, thời gian qua, Sở Công Thương và Trung tâm KC&TVPTCN đã thực hiện nhiều hình thức tuyên truyền. Trong đó, các nội dung tuyên truyền nhân rộng được thực hiện gồm: phối hợp với các cơ quan truyền thông đưa tin về các hoạt động SXSH và mô hình áp dụng hiệu quả SXSH; tổ chức các buổi hội thảo, hội nghị, lớp tập huấn về SXSH; tổ chức tham quan các mô hình cơ sở áp dụng hiệu quả SXSH... 

Theo ông Bùi Văn Minh – Trưởng phòng Tư vấn Tiết kiệm năng lượng và Khoa học công nghệ (Trung tâm KC&TVPTCN Đồng Tháp): “Hiện nay, nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã nhận thức khá tốt về áp dụng SXSH nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm giá thành sản xuất. Để tiếp tục phát huy, Trung tâm sẽ tiếp tục thực hiện nhiều chương trình tập huấn, hội thảo, hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện đánh giá SXSH và áp dụng các giải pháp SXSH và trong sản xuất”.